Nieuws

Onderzoek doen naar Zeeland of Nijmegen in de Tweede Wereldoorlog en kennis opdoen over verzet of de Communistische Partij van Nederland (CPN) in die periode? Vanaf volgend jaar wordt dat een stuk gemakkelijker. Het Bevrijdingsmuseum Zeeland (BMZ), Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), Regionaal Archief Nijmegen (RAN) en Verzetsmuseum Amsterdam (VMA) conserveren en digitaliseren namelijk samen, op initiatief van het Netwerk Oorlogsbronnen, bijna 34 meter (260.000 pagina’s) over deze onderwerpen.

Het programma voor het behoud van het papieren erfgoed Metamorfoze honoreerde de aanvraag van WO2-collecties deze zomer. Dit najaar gaan de eerste archieven onder de scanner. De bedoeling is dat ze in de loop van 2019 en 2020 online te raadplegen zijn.

De collectie van het Bevrijdingsmuseum Zeeland wordt binnen de Metamorfoze-aanvraag Tweede Wereldoorlog-collecties van het Netwerk Oorlogsbronnen geconserveerd en gedigitaliseerd. De collectie beslaat de periode 1940-1948 en documenteert de geschiedenis van Zeeland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er is speciale aandacht voor de Slag om de Schelde (1944).

Nieuw in de collectie-portal: 2.200 oorlogsbronnen uit de beeldcollectie van het Regionaal Historisch Centrum Limburg. Waaronder een fotoserie van een topontmoeting in Maastricht. 

Even though the Second World War ended over seventy years ago interest in the war has not diminished. Not only scientists, but also the general public frequently research the subject. One of the most researched and the largest Second World War archive of the Netherlands is the central archive of special jurisdiction. This archive contains files on people who were suspected of collaborating with the Germans. The archive is actually made up of a lot of smaller archives of institutions that were related to the special jurisdiction. Why were they combined? What can be found in the 4 kilometres of material? What was the special jurisdiction? Books can and have been written about this, but a very short history of the archive can found below.

Het is inmiddels meer dan zeventig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd, maar de interesse in de oorlog blijft onverminderd groot. Niet alleen wetenschappers, maar ook particulieren doen veel onderzoek naar het onderwerp. Eén van de meest geraadpleegde en het grootste archief over de Tweede Wereldoorlog in Nederland is het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). In dit archief bevinden zich dossiers van personen die verdacht werden van collaboratie met de Duitsers. Het archief is eigenlijk opgebouwd uit een heleboel kleine archieven van instellingen verbonden aan de bijzondere rechtspleging. Waarom werden deze samengevoegd? Wat kan er gevonden worden in de bijna vier kilometer materiaal? Wat was de bijzondere rechtspleging? Er zijn veel boeken over geschreven, maar een korte geschiedenis vindt u hieronder.

In de ruim opgezette vertrekken van het Fries Museum in Leeuwarden kwamen op 28 mei zo'n honderd mensen samen. Van collega's uit de herinneringssector en erfgoedinstellingen tot WO2-geinteresseerden. De Noordelijke Netwerkdag Oorlogsbronnen organiseerden we dit jaar in samenwerking met de St. Musea en Herinneringscentra 40-45 en het NIOD instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies en in het kader van het Jaar van Verzet. Het thema 'Samen zien we meer' deed haar naam eer aan. 

De NSB en beeldvoering. Fotoseries over bijvoorbeeld ‘de verloedering van Amsterdam’ en de SS-opleiding bij Landgoed Avegoor moesten de propagandavoering tijdens de Tweede Wereldoorlog extra kracht bijzetten. Zo’n zeshonderd foto’s van de Fotodienst der NSB zijn nu in het WO2 Open Data Depot opgenomen. Het auteursrecht op de beelden is vervallen en de foto’s in publiek domein zijn online gepubliceerd. Daarmee wordt laagdrempelig onderzoek mogelijk en hergebruik gestimuleerd.

De NSB maakte voor propagandadoeleinden veel gebruik van het toen relatief nieuwe medium film. Dat wordt duidelijk aan de hand van de NSB-filmcollectie die Beeld en Geluid in samenwerking met het Netwerk Oorlogsbronnen online beschikbaar stelt binnen het project WO2 Open Data Depot. Het materiaal is als publiek domein gemarkeerd en wordt nu online vrijgegeven om grootschalig en laagdrempelig onderzoek mogelijk te maken en te stimuleren. De collectie bestaat uit zo’n 170 gedigitaliseerde films met name uit 1941 t/m 1944, waarvan een deel in de hoogste kwaliteit gescand is.

Van concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk tot Japanse interneringskampen in voormalig Nederlands-Indië en naoorlogse interneringskampen voor Nederlandse politieke delinquenten.

Van schrijnende beelden van de hongerwinter in Den Haag, tot de leren jas die de Joodse verzetsman Eliazar Blei Weissmann droeg tijdens zijn executie in Rotterdam en een foto van Anton Mussert tijdens de ingebruikname van een NSB-kindertehuis in Nijmegen. Het Netwerk Oorlogsbronnen maakt ruim 900 gedigitaliseerde foto’s en objecten uit de Tweede Wereldoorlog open beschikbaar via Wikimedia Commons. (Let op: binnenkort worden de laatste +/- vijftig bronnen aan het WO2 Open Data Depot toegevoegd).