Het alledaagse leven in een buitengewone tijd

headerbeeld
datum
Tekst, Afbeelding, Video, Iframe
Tekst

Petite histoire van het alledaagse leven in een buitengewone tijd

De individuele collecties zijn stuk voor stuk uniek in hun soort, maar gaan allemaal over het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog. De twee regionale oorlogscollecties (RAN en BMZ) hebben betrekking op gebeurtenissen met landelijke impact. De collecties van landelijk belang (IISG en VMA) hebben een sterke regionale uitstraling. Het geheel omvat oorlogsbronnen als dagboeken, persoonlijke correspondentie, notulen van raadsvergaderingen, getuigenverklaringen et cetera. Ze laten de petite histoire zien van het alledaagse leven in een buitengewone tijd van grootschalig geweld, bezetting en verdrukking.

afbeelding
partners
Tekst

Persoonlijke verhalen uit Zeeland in WO2

De collectie van het Bevrijdingsmuseum Zeeland is sterk persoonsgebonden. Het bevat dagboeken, persoonlijke archieven van ooggetuigen en poëziealbums. Maar ook overheidsarchieven zoals die van de Orde Dienst Zuid-Beveland en bedrijfsarchieven van bijvoorbeeld Scheldewerf Vlissingen. Tot de topstukken behoren originele documenten en fotoalbums van het Bataljon Zeeland. Deze militaire eenheid bestond grotendeels uit oorlogsvrijwilligers die na de bevrijding van Zeeland meevochten voor de bevrijding van de rest van Nederland en West-Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werd het bataljon uitgezonden naar Nederlands-Indië. Naar verwachting komt deze collectie in 2019 online beschikbaar via www.bevrijdingsmuseumzeeland.nl en www.oorlogsbronnen.nl.  

Communistisch verzet in de Tweede Wereldoorlog

Het CPN-archief uit de periode 1940-1945 vertelt het verhaal van het communistische verzet in de Tweede Wereldoorlog. Het biedt een inkijk in het reilen en zeilen van de ondergrondse CPN vanuit het perspectief van ooggetuigen en direct betrokkenen. Het bevat dan ook vele egodocumenten die samen een gevarieerd beeld geven van de alledaagse praktijk van het verzet (onderduik, overvallen, illegale pers) in Amsterdam en daarbuiten. Ook bevat het archief bijzondere stukken over de Februaristaking, de Spoorwegstaking van ’44 en gevangenschap in de kampen Schoorl, Amersfoort en St. Michielsgestel. Ook een groot aantal particuliere dossiers van CPN-verzetsstrijders, zowel in als buiten Amsterdam, zijn onderdeel van de collectie. Het CPN-archief uit de Tweede Wereldoorlog komt in 2019 online beschikbaar via www.iisg.amsterdam en www.oorlogsbronnen.nl.

Lokale verhalen in wereldgeschiedenis

De vele facetten van de Nijmeegse oorlogsgeschiedenis weerspiegeld in ruim tien meter archief. De uiteenlopende archieven en collecties van het Regionaal Archief Nijmegen vertellen over hoe het gewone leven doorging tijdens de Duitse bezetting en over tastbare gevolgen van de oorlogsdreiging voor de stadsbewoners. Hoe raakten zij soms verzeild bij verzets- of collaborerende groepen? En hoe veranderde hun leven drastisch toen Nijmegen een frontstad werd? De WO2-collecties en -archieven documenteren in die zin niet alleen regionale, maar ook landelijke historie en – uiteindelijk – wereldgeschiedenis. De Nijmeegse oorlogsbronnen komen in 2020 online beschikbaar via www.regionaalarchiefnijmegen.nl en www.oorlogsbronnen.nl.

Het reilen en zeilen van het verzet

Bijna negenhonderd particuliere archieven van het Verzetsmuseum Amsterdam over het dagelijks leven in bezettingstijd en het verzet in brede zin, geven een complex en divers beeld van het verzet in het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gaat bijvoorbeeld om dagboeken en brieven, maar ook om administratie van verzetsgroepen en in code geschreven spionageberichten. Terugkomende thema’s zijn studentenverzet, communistisch verzet, de illegale pers en verzet in Amsterdam. Archieven van bekende namen als Gerrit Jan van der Veen en Bram Grisnigt dragen bij aan de onvervangbaarheid van de collectie voor het Nederlandse cultuurbezit. De negenhonderd archieven van het Verzetsmuseum Amsterdam komen in 2020 online beschikbaar via www.verzetsmuseum.org en www.oorlogsbronnen.nl.

Het Netwerk Oorlogsbronnen

Het programma Netwerk Oorlogsbronnen (NOB) zet zich in om regionale en landelijke WO2-collecties op de ‘wie, wat, waar en wanneer’-toegangen aan elkaar te verbinden via de WO2-zoekmachine Oorlogsbronnen.nl. NOB-projecten leiden tot een verbeterde digitale vindbaarheid en bruikbaarheid van collecties en collectie-data rondom het thema Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het stimuleren van digitalisering van WO2-collecties is hier onderdeel van.

Daarom heeft NOB in het voorjaar van 2017 een oproep gedaan WO2-collecties te nomineren voor een gezamenlijk Metamorfoze-voorstel. Op basis van wetenschappelijke en inhoudelijke relevantie voor de oorlogsherinneringssector, en vanwege hun onderlinge samenhang, zijn deze vier collecties geselecteerd.