Propagandafilms NSB beschikbaar in publiek domein
De NSB maakte voor propagandadoeleinden veel gebruik van het toen relatief nieuwe medium film. Dat wordt duidelijk aan de hand van de NSB-filmcollectie die Beeld en Geluid in samenwerking met het Netwerk Oorlogsbronnen online beschikbaar stelt binnen het project WO2 Open Data Depot. Het materiaal is als publiek domein gemarkeerd en wordt nu online vrijgegeven om grootschalig en laagdrempelig onderzoek mogelijk te maken en te stimuleren. De collectie bestaat uit zo’n 170 gedigitaliseerde films met name uit 1941 t/m 1944, waarvan een deel in de hoogste kwaliteit gescand is.
Over YouTube en filmbeelden uit WO2: Een ervaring uit Alkmaar
BLOG | Een videocompilatie van een bezoek van Anton Mussert aan Alkmaar - afkomstig uit het WO2 Open Data Depot - zorgde ervoor dat het YouTube-kanaal van het Regionaal Archief Alkmaar werd verwijderd omdat het 'haatzaaiend materiaal' zou verspreiden. Mark Alphenaar vertelt over de ervaringen en gevonden oplossingen rond het publiceren van WO2-materiaal op het grote publieksplatform.
Beelden van de NSB: propagandafoto’s in publiek domein
De NSB en beeldvoering. Fotoseries over bijvoorbeeld ‘de verloedering van Amsterdam’ en de SS-opleiding bij Landgoed Avegoor moesten de propagandavoering tijdens de Tweede Wereldoorlog extra kracht bijzetten. Zo’n zeshonderd foto’s van de Fotodienst der NSB zijn nu in het WO2 Open Data Depot opgenomen. Het auteursrecht op de beelden is vervallen en de foto’s in publiek domein zijn online gepubliceerd. Daarmee wordt laagdrempelig onderzoek mogelijk en hergebruik gestimuleerd.
Het succes van open WO2 data
Steeds meer beeldmateriaal, museale objecten en archiefstukken uit de Tweede Wereldoorlog komen digitaal beschikbaar. Hergebruiken wordt dan een stuk gemakkelijker. Maar de bronnen delen op een manier dat ze ook echt bruikbaar zijn, gaat voor collectiebeherende instellingen verder dan alleen digitaliseren. Kennis over de auteursrechtenstatus en verspreiding op platforms waar een groot publiek komt, hoort er ook bij. Die kennis is o.m. opgedaan tijdens het project WO2 Open Data Depot. Om zoveel mogelijk organisaties van die kennis en lessen te laten profiteren, organiseerde het Netwerk Oorlogsbronnen eind 2018 een workshop over open WO2 data.
GLAM meets wiki in Tel Aviv
BLOG | Een ontzettend leerzame ervaring, zo zou ik de GLAMWiki 2018 conferentie in Tel Aviv beschrijven. Op deze driedaagse internationale conferentie kwamen mensen uit de Wikimedia wereld en de GLAM (Galeries, Libraries, Archives and Museums) sector bij elkaar om vooral veel samen te werken. De GLAMWiki conferentie is de jaarlijkse ontmoeting tussen medewerkers van GLAM’s en Wikimedians. Dit jaar werd de conferentie georganiseerd door Wikimedia Israël en omvatte zo’n 150 deelnemers. Met keynote lectures, presentaties, workshops en meetups was het programma erg divers.
It's out there, use it! 1600 beelden uit de Tweede Wereldoorlog
Wie anno 2018 zoekt naar bronnenmateriaal, begint (en eindigt) vaak op het internet. Dankzij digitalisering van collecties en thematische zoekmachines als de collectie-portal Oorlogsbronnen.nl worden steeds meer bronnen daadwerkelijk vindbaar. Maar hoe bruikbaar zijn de gevonden foto’s, films, dagboeken, kranten, brochures, voorwerpen, etcetera? Er is behoefte aan verduidelijking van de voorwaarden van hergebruik van het digitale materiaal. Daar maakt het project WO2 Open Data Depot, dat nu is afgerond, een stap in.
Ruim 900 open oorlogsbronnen gepubliceerd
Van schrijnende beelden van de hongerwinter in Den Haag, tot de leren jas die de Joodse verzetsman Eliazar Blei Weissmann droeg tijdens zijn executie in Rotterdam en een foto van Anton Mussert tijdens de ingebruikname van een NSB-kindertehuis in Nijmegen. Het Netwerk Oorlogsbronnen maakt ruim 900 gedigitaliseerde foto’s en objecten uit de Tweede Wereldoorlog open beschikbaar via Wikimedia Commons. (Let op: binnenkort worden de laatste +/- vijftig bronnen aan het WO2 Open Data Depot toegevoegd).
Eerste 125 vrij te gebruiken oorlogsbronnen geselecteerd
Tenminste honderdvijftig oorlogsbronnen rond thema’s als dagelijks leven, collaboratie, vervolging, verzet en bevrijding vrij van rechten en dus voor iedereen om te gebruiken. Dat is waar het project Open Data Depot WO2 naar streeft. Deze zomer startte het Netwerk Oorlogsbronnen met het verzamelen van beeld- en filmmateriaal, voorwerpen en archiefstukken op basis van aangedragen verzoeken door projectpartners. Kennisland geeft advies over de juridische kaders rond het rechtenvrij maken van oorlogsbronnen als publiek domein of via een CC-BY of CC-BY-SA licentie.
Nog steeds grote belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog
Zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is de belangstelling voor deze geschiedenis nog steeds groot. Bijna 40% van de Nederlanders is geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog.
Ga naar het WO2 Open Data Depot
Ga naar het WO2 Open Data Depot op Flickr
In het project dat in augustus 2017 van start ging, is nauw samengewerkt met Wikimedia Nederland, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Stichting Musea en Herinneringscentra 40-45, Nationaal Comité 4 en 5 mei, Kennisland en Stichting Liberation Route Europe. Het WO2 Open Data Depot bevat bronnen uit de collecties van het Museon, Museum Rotterdam, Rijksmuseum, Bevrijdingsmuseum Zeeland, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies, Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Verzetsmuseum Amsterdam, Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945, Regionaal Archief Nijmegen, Library and Archives Canada, Bundesarchiv, United States Holocaust Memorial Museum en Nationaal Archief.
Met ruim het tienvoudige aantal open oorlogsbronnen in het WO2 Open Data Depot dan vooraf gepland werd het project in 2018 afgerond. Het promoten van het vrijgegeven van collecties als open data onder erfgoedinstellingen bleek wel een uitdaging. Er is vaak meer kennis rondom het “clearen” van de rechten van digitaal bronnenmateriaal vereist voordat de erfgoedinstellingen daadwerkelijk over kunnen gaan tot vrijgave. Daarom gaat Netwerk Oorlogsbronnen verder met de opgedane kennis en zal deze zoveel mogelijk verspreiden via o.a. cursussen.
Stroomschema auteursrecht | Beeld en Geluid
Publiek domeindag 2018 met WO2 Open Data Depot
Aandacht voor WO2 Open Data Depot
Lizzy Jongma sprak in 2018 met Julia Vytopil en Tom de Smet van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid op de jaarlijkse conferentie van de Association of Moving Image Archivists (AMIA) in Portland over de collectie van de NSB-filmdienst in het publieke domein, het project WO2 Open Data Depot en het Netwerk Oorlogsbronnen. Verslag van de presentatie door Erwin Verbruggen (B&G) hier. Bekijk de presentatie 'Nazi Propaganda as Linked Open Data: A Case Study'
Tijdens de 2018 World Conference van FIAT/IFTA (The International Federation of Television Archives) in Venetië presenteerden Ruurd Blom en Maartje Hülsenbeck (Beeld en Geluid) de in het publieke domein gepubliceerde collectie van NSB-propagandafilms. Het project was eveneens genomineerd voor de 2018 Archive Achievement Awards (maar won de prijs niet). Maartje en Ruurd: "We were interested in opening up our collection in collaboration with external partners and investigating the possibilities for the use of linked open data. Besides, this collection provides an interesting case study into copyright and ethical issues". Bekijk de presentatie 'Propaganda as a weapon of war- the National Socialist Movement film collection revealed'
Uitleg door Janneke Jorna tijdens het symposium Open-up! van Erfgoed Gelderland en Wikimedia Nederland. Bekijk de presentatie 'Open Data #Hoedan?'