De inzet van de Nederlandse koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog is voor velen een onbekend verhaal. De bemanningsleden brengen jaren door op zee, vaak onbewapend. Ze zijn dikwijls het doelwit van Duitse en Japanse aanvallen. Bijna de helft van de vloot gaat verloren, meer dan 3.400 bemanningsleden komen om het leven. Met de toevoeging van ruim 66.000 persoonskaarten aan Oorlogsbronnen.nl brengen het Nederlands Instituut voor Militaire Historie en Netwerk Oorlogsbronnen de oorlogsgeschiedenis van de koopvaardij dichterbij.
Project De koopvaardij in de oorlog
De geschiedenis van de koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog belicht een episode uit de Nederlandse militaire geschiedenis die tot dusver bij het grote publiek grotendeels onbekend is.
"Wat zal deze trip ons brengen? Bewapening hebben we niet en konvooieren is er niet bij. Moederziel alleen gaan we naar die hel toe. Zien we ooit onze dierbaren terug? Afwachten is het enige wat er op zit, we moeten varen."
- Koopvaardijopvarende Uilke Brolsma
Omgekomen koopvaardijopvarenden
Verplicht varen
Op het moment dat de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, zijn 32.000 mensen in dienst van de Nederlandse handelsvloot. Velen van hen worden door de instelling van de Vaarplicht verplicht om door te blijven varen. Informatie over de opvarenden is tijdens de oorlog bijgehouden op persoonskaarten. Hierop staan bijvoorbeeld demografische gegevens en gebeurtenissen als huwelijken, desertie, wangedrag of vermissing.
Verhalen vindbaar
Door het digitaal beschikbaar stellen van ruim 66.000 persoonskaarten is de zoektocht van nabestaanden en geïnteresseerden vereenvoudigd. Ook worden persoonlijke verhalen van opvarenden beter vindbaar. Vanaf vandaag zijn al deze data doorzoekbaar via Oorlogsbronnen.nl. De koopvaardijdata worden hier gelinkt aan andere onderzoeksgegevens, bijvoorbeeld data van de Oorlogsgravenstichting en de Japanse interneringskaarten, waardoor een completer beeld van de oorlogsgeschiedenis van een koopvaardijopvarende wordt gecreëerd.
Meer weten over de koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog?
Jan van Manen overleeft twee torpederingen
Het project De koopvaardij in de oorlog is mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds.
