Met het project 'Collaborateurs online. Erfgoedinstellingen, internet en beladen persoonsgegevens', mogelijk dankzij het Mondriaan Fonds, wordt een kader ontwikkeld voor het online beschikbaar stellen van persoonsgegevens van collaborateurs. Enerzijds moet het recht doen aan de behoefte van het publiek om kennis te nemen van de oorlogsgeschiedenis van familieleden of plaatsgenoten, anderzijds moet het rekening houden met de ethische en morele bezwaren van nabestaanden van daders en slachtoffers. De uitkomst van het project vormt het fundament voor een symposium over online beladen erfgoed in 2021.
Symposium 12 oktober: Beladen archieven online, juridisch en ethisch bezien
Netwerk Oorlogsbronnen onderzoekt in het project Collaborateurs online op welke wijze persoonsgegevens van collaborateurs uit de Tweede Wereldoorlog online beschikbaar kunnen worden gesteld.
Rapport beladen archieven online
In het kader van het project Collaborateurs online heeft NOB Marianne Loef de opdracht gegeven voor een verkenning naar de juridische en ethische aspecten van online publicatie van oorlogsarchieven.
Het is belangrijk deze discussie uitgerekend nu op gang te brengen omdat de komende jaren steeds meer ‘beladen erfgoed’-collecties openbaar toegankelijk worden. De voortschrijdende digitalisering maakt dat deze bronnen – mits in digitaal formaat beschikbaar en nader toegankelijk gemaakt – binnen het bereik van één muisklik volledig doorzoekbaar zijn en automatisch aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Ook als de Archiefwet en de Algemene Verordening Gegevensbescherming geen beperkingen meer opleggen – wat overigens nog de vraag is – is het wenselijk dat iedereen toegang heeft tot de persoonlijke documenten van en over collaborateurs? En welke gevolgen heeft het achterhouden van dit soort stukken voor de publieke functie van erfgoedinstellingen als ‘neutrale’ instellingen, de vrijheid van informatie en ook de ambitie van multiperspectiviteit die ons begrip van de Tweede Wereldoorlog dient te verruimen?
Pilots
Er worden binnen dit project twee pilots uitgevoerd. Allereerst wordt een testomgeving gebouwd op basis van de website Oorlogslevens.nl, waarin heel concreet de technische mogelijkheden kunnen worden laten zien van het presenteren van beladen persoonsgegevens. Daarnaast wordt een juridische verkenning (Privacy Impact Assessment) uitgevoerd naar de consequenties van het openbaar online beschikbaarstellen van beladen persoonsdata. Hierbij wordt ook rekening gehouden met het brede spectrum aan handelingen die als collaboratie kunnen worden aangeduid (economische collaboratie, politieke collaboratie, etc.). De bevindingen worden middels een rapport gepubliceerd.
Symposium beladen erfgoed
De uitkomst van beide pilots zijn bedoeld als fundament voor een symposium over beladen erfgoed online dat in 2021 wordt georganiseerd. Op deze bijeenkomst worden erfgoedinstellingen, belangenorganisaties van nabestaanden van zowel de collaborateurs als hun slachtoffers, onderzoekers en andere stakeholders in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van elkaars standpunten en gezamenlijk te zoeken naar een ‘common ground’ die beleidsmakers helpt om geïnformeerde beslissingen te nemen bij het digitaal ontsluiten van beladen erfgoed.
Het project 'Collaborateurs online' is mogelijk dankzij steun van het Mondriaan Fonds.
Rapport beladen archieven online
In het kader van het project Collaborateurs online heeft NOB Marianne Loef de opdracht gegeven voor een verkenning naar de juridische en ethische aspecten van online publicatie van oorlogsarchieven. Het accent lag hierbij op gegevens over collaborateurs. De verkenning is uitgevoerd in de periode november 2020 – maart 2022 en werd gefinancierd vanuit de OCW-Mondriaan Fonds-call Beladen Erfgoed. Marianne Loef is specialist in informatiebeheer, archiefrecht en privacywetgeving.
