Bevrijdingsmuseum Zeeland digitaliseert en conserveert met Metamorfoze

De collectie onderscheidt zich van andere Zeeuwse WO2-collecties door haar sterke persoonsgebonden karakter. Zeeland behoort tot een van de zwaarst getroffen provincies in de Tweede Wereldoorlog. Door middel van een veelvoud aan egodocumenten biedt de archiefcollectie van het Bevrijdingsmuseum Zeeland verschillende perspectieven op de alledaagse realiteit van het leven aan een oorlogsfront.

Het Zeeuwse dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog

Dagboeken, persoonlijke archieven van ooggetuigen en poëziealbums getuigen van de beleving van de burgerbevolking die leefde tussen hoop rond de aanstaande bevrijding en angst rond bombardementen en militair geweld. Een mooi voorbeeld is het eigenhandig geïllustreerde album van opgroeiende puber Denise Wauters. Maar ook overheidsarchieven zoals die van de Orde Dienst Zuid-Beveland of honderden door de (Zeeuwse) overheid uitgegeven persoonlijke documenten, affiches en brieven. Bedrijfsarchieven zijn eveneens onderdeel van de collectie, zoals die van Scheldewerf Vlissingen.

Bataljon Zeeland

Tot de topstukken behoren originele documenten en fotoalbums van het zogenaamde Bataljon Zeeland. Deze militaire eenheid bestond grotendeels uit oorlogsvrijwilligers die na de bevrijding van Zeeland wilden meevechten voor de bevrijding van de rest van Nederland en West-Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werd het bataljon uitgezonden naar Nederlands-Indië. Het verhaal van het Zeeland Bataljon is met het oog op de hernieuwde belangstelling voor de dekolonisatieoorlog in Nederlands-Indië/Indonesië en de rol van deze ‘oorlog na de oorlog’ van grote betekenis.

Slag om de Schelde

Veel materiaal uit de archiefcollectie van het Bevrijdingsmuseum Zeeland heeft een relatie tot de Slag om de Schelde. Deze vond plaats in de periode 18 september tot en met 8 november 1944, kort na de mislukte Slag om Arnhem. De door de Duitsers gebouwde Atlantikwall is in 1944 slechts op twee plekken door de geallieerden doorbroken: in Normandië en in Zeeland. De Slag om de Schelde resulteerde in de bevrijding van Zeeland en de geallieerde herovering van het strategisch cruciale Antwerpen. Het was een buitengewoon bloedige strijd met vele slachtoffers (soldaten en burgers) en grote materiële schade. Bij geen enkele militaire operatie verloren de Canadezen meer soldaten (circa 5000) dan bij deze operatie.

De (nacht)tekeningen van Vlissingen zijn dan ook een ander hoogtepunt uit de collectie van het bevrijdingsmuseum Zeeland. Om de kustlijn van Vlissingen en bepaalde coördinatiepunten in de nacht te kunnen herkennen, werd er bij de landing gebruik gemaakt van speciaal samengestelde tekeningen. Deze tekeningen zijn vervaardigd in opdracht van de Britse inlichtingenofficier K.G. Wright en fungeerden als instructie voor de commando-eenheid die de aanval op de stad uitvoerde (november 1944).

Metamorfoze-feiten

• Het Bevrijdingsmuseum Zeeland digitaliseert en conserveert zo'n 35.000 pagina's; zo'n 5 meter archiefmateriaal.

• 15% betreft gebonden materiaal, 85% is losbladig. 

• 15% betreft geschreven materiaal, 85 % is gedrukt materiaal (waarvan de helft getypt). 

• 1% van de collectie bestaat uit lompenpapier, 99% uit houthoudend papier.